Początek roku to tradycyjnie czas kiedy wchodzi w życie najwięcej nowości podatkowych. Od 1 stycznia 2017 r. wchodzi w życie kilka istotnych zmian w zakresie podatku od towarów i usług (VAT). Warto o nich wiedzieć już teraz.

Wiadomo już, że do końca 2018 r. utrzymane zostają dotychczas obowiązujące stawki podatku VAT. Wzrósł natomiast limit wartości sprzedaży uprawniającej do zwolnienia z VAT. Dotychczas wynosił 150.000 zł, a od nowego roku jest to 200.000 zł.

Ponadto, rozszerzono stosowanie tzw. mechanizmu odwróconego obciążenia (gdy to nabywca, a nie dostawca rozlicza VAT) na transakcje, których przedmiotem będą m.in. określone usługi budowlane. Odwrócony VAT obejmie też procesory, gdy łączna ich wartość w ramach jednolitej gospodarczo transakcji przekroczy 20 tys. zł – bez kwoty podatku, oraz niektóre towary z kategorii złota o próbie niższej niż 325 tysięcznych, srebra i platyny.

Od 1 stycznia 2017 r. wprowadzono obowiązek elektronicznego składania deklaracji VAT dla podatników:  

• zobowiązanych do zarejestrowania się jako podatnicy VAT UE;
• będących dostawcami lub nabywcami towarów i usług objętych mechanizmem odwróconego obciążenia;
• obowiązanych, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do składania deklaracji, informacji oraz rocznego obliczenia podatku za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Informacje podsumowujące będą mogły być składane wyłącznie za okresy miesięczne za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Od 1 stycznia 2018 r. obowiązek składania deklaracji VAT w formie elektronicznej zostanie wprowadzony dla pozostałych podatników VAT.

Zmienione zostały warunki uzyskania zwrotu różnicy podatku VAT w 25-dniowym terminie.  Szybsze uzyskanie zwrotu VAT będzie miało zastosowanie do podatników, którzy m.in. są zarejestrowani dla celów VAT min. 12 miesięcy i za każdy okres rozliczeniowy składali deklaracje. Dodatkowo – kwota podatku nierozliczona w poprzednich okresach i przenoszona na bieżący okres nie przekroczy 3 000 zł.

Podatnicy wpisani do wykazu podmiotów dokonujących dostaw tzw. towarów wrażliwych (wykazanych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT) oraz ubiegający się o taki wpis, a którzy złożyli kaucję gwarancyjną będą zobligowani do upoważnienia banku / SKOKu, prowadzącego rachunek bankowy podatnika do informowania organów podatkowych o wszystkich transakcjach dokonywanych na tym rachunku bankowym. Dodatkowo podatnicy dokonujący dostaw towarów, o których mowa w poz. 10 i 11 załącznika nr 13 do ustawy o VAT (tj. benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych, oleje opałowe oraz oleje smarowe) muszą posiadać odpowiednie koncesje.

Wprowadzono odpowiedzialność solidarną pełnomocnika wraz z zarejestrowanym przez niego podatnikiem. Pełnomocnik, który składa zgłoszenie rejestracyjne podatnika, odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za zaległości podatkowe podatnika powstałe z tytułu czynności wykonywanych w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego, na zasadach określonych w przepisach o podatku od towarów i usług. Odpowiedzialność ta nie przekraczałaby 500 tys. zł.

Ponadto, w przepisach pojawiły się regulacje umożliwiające odmowę rejestracji podmiotu jako podatnika VAT i warunki wykreślenia podatnika z rejestru podatników VAT.

Odmowę rejestracji założono w przypadku, gdy weryfikacja wykaże, że: podane w zgłoszeniu rejestracyjnym dane są nieprawdziwe; podmiot nie istnieje lub - mimo podjętych prób - nie można skontaktować się z nim albo z jego pełnomocnikiem; nie stawiają się oni na wezwania naczelnika urzędu skarbowego.

Z kolei wykreślenie podatnika zarejestrowanego ma nastąpić m.in. w sytuacji: zawieszania działalności gospodarczej (na co najmniej 6 kolejnych miesięcy); niezłożenia deklaracji VAT (za 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały); wystawienia faktur lub faktur korygujących, dokumentujących transakcje, do których nie doszło.

W przepisach wprowadzono także sankcje podatkowe za nierzetelne rozliczanie podatku VAT:

• w przypadku zaniżenia zobowiązania podatkowego lub zawyżenia kwoty zwrotu podatku oraz niewpłacenia należnego zobowiązania w sytuacji niezłożenia deklaracji –  sankcja podatkowa w wysokości 30% kwoty zaniżenia lub zawyżenia,
• 20% w przypadku złożenia korekty deklaracji po kontroli podatkowej lub w trakcie postępowania kontrolnego,
• sankcja podatkowa w wysokości 100% w stosunku do podatników dopuszczających się oszustw podatkowych – w tym odliczających podatek z tzw. pustych faktur.

Wszystkie powyższe zmiany w zakresie VAT związane są z wejściem w życie ustawy z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2024).