- 13 kwietnia obchodzony jest Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.
- Zbrodnia katyńska była mordem o znamionach ludobójstwa dokonanym w 1940 roku przez władze sowieckie na prawie 22 tys. obywateli polskich.
- Wśród zamordowanych w Katyniu byli również urzędnicy Izby Skarbowej w Białymstoku.
- Dziś przypominamy sylwetki 12 z nich.
W okresie międzywojennym wielu ówczesnych skarbowców, pracując w administracji publicznej, było jednocześnie oficerami rezerwy lokalnych jednostek wojskowych. Przynależność do obu tych grup sprawiła, że wielu z nich jako przedstawicieli inteligencji i organów państwowych, zostało aresztowanych, wywiezionych, a następnie zamordowanych w Katyniu przez NKWD. Poniżej prezentujemy kilkanaście ofiar mordu z 1940 roku. To urzędnicy związani z białostocką skarbowością, o których informacje udało się odnaleźć w źródłach historycznych. Z pewnością lista ta nie jest pełna, a identyfikacja ofiar zbrodni katyńskiej wymaga dalszych badań.
Anatol Bołbot urodzony 7 II 1908 r. w Bielsku Podlaskim. Absolwent gimnazjum w Białymstoku (1927). W 1930 r. odbył szkolenie w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 5 w Krakowie. Od 1 I 1934 r. podporucznik rezerwy ze starszeństwem przydzielony do 42 Pułku Piechoty w Białymstoku. Jeniec w obozie w Kozielsku, zamordowany w Katyniu. Pracował w Izbie Skarbowej w Białymstoku.
Jan Bruksztus urodzony 29 VIII 1908 r. w Nowych Święcianach w woj. wileńskim. Ukończył Gimnazjum im. Józefa Piłsudskiego w Święcianach. Absolwent wydziału prawa na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Szkolenie wojskowe odbył w ramach Batalionu Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 5 w Łobzowie w 1930 r. W stopniu podporucznika rezerwy przydzielony do 85 Pułku Strzelców Wileńskich. Jeniec w obozie w Kozielsku, zamordowany w Katyniu. Urzędnik Izby Skarbowej w Białymstoku.
Aleksander Choromański urodzony 20 I 1909 r. w Zambrowie. W 1931 r. ukończył Gimnazjum Koła Polskiej Młodzieży Szkolnej w Zambrowie. Szkolenie wojskowe odbył w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 5A w Cieszynie. Od 11 III 1935 r. w stopniu podporucznika rezerwy przydzielony do 71 Pułku Piechoty w Zambrowie. Jeniec w obozie w Kozielsku, zamordowany w Katyniu. Pracował w Urzędzie Skarbowym w Ostrowi Mazowieckiej.
Feliks Kozłowski urodzony 18 VI 1909 r. we wsi Rudniki w woj. białostockim. W 1930 r. ukończył gimnazjum w Suwałkach. Odbył kurs w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. Od 1 I 1934 r. podporucznik rezerwy ze starszeństwem przydzielony do 22 Pułku Piechoty w Siedlcach. Jeniec w obozie w Kozielsku, zamordowany w Katyniu. Pracował na stanowisku referenta w Urzędzie Skarbowym w Ostrowi Mazowieckiej.
Zygmunt Machnacz urodzony w 1887 r. Z wykształcenia prawnik. Pełnił obowiązki plenipotenta i doradcy księcia Władysława Druckiego-Lubeckiego w Szemczynie koło Grodna. Piastował stanowisko naczelnika Urzędu Skarbowego w Białymstoku. Jako kapitan rezerwy przetrzymywany w obozie w Kozielsku, a następnie zamordowany w Katyniu.
Eugeniusz Olszewski urodzony 26 VI 1910 r. w miejscowości Krery pow. przasnyski. W 1933 r. ukończył gimnazjum w Ostrowi Mazowieckiej. Przeszkolenie wojskowe przeszedł w 1934 r. w ramach Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy 18 DP przy 71 Pułku Piechoty w Zambrowie. W 1936 r. w stopniu podporucznika rezerwy przydzielony do 71 Pułku Piechoty. W czasie kampanii wrześniowej zmobilizowany do twierdzy Osowiec. Jeniec w obozie w Kozielsku, zamordowany w Katyniu. Pracował w Urzędzie Skarbowym w Grajewie.
Julian Pieńczykowski urodził się 22 V 1912 r. w Grajewie. Absolwent Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Grajewie (1933 r.). W 1934 r. ukończył Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy Piechoty 29 DP przy 81 Pułku Piechoty w Grodnie. Mianowany podporucznikiem rezerwy ze starszeństwem 1 I 1937 r. z przydziałem do 42 Pułku Piechoty w Białymstoku. Jako więzień obozu w Starobielsku zamordowany IV 1940 r. w Charkowie. Pracownik Urzędu Skarbowego w Białymstoku.
Stanisław Pokoniewski urodzony 13 II 1909 r. we wsi Mikołajewo w pow. kolneńskim. Ukończył gimnazjum w Łomży. W latach 1929–1930 był słuchaczem Wołyńskiej Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii. Następnie odbył szkolenie w 9 Pułku Artylerii Lekkiej. 1 I 1933 r. mianowany na stopień porucznika i przydzielony do 29 Pułk Artylerii Lekkiej w Grodnie. Jeniec w obozie w Kozielsku, zamordowany w Katyniu. Pracował w Urzędzie Skarbowym w Bielsku Podlaskim.
Henryk Rogalski urodzony 19 IV 1906 r. w mieście Armawir w Armenii. W 1928 r. ukończył Gimnazjum im. Henryka Sieniewicza w Wilnie. W 1929 r. odbył kurs w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 9 w Berezie Kartuskiej. Od 1 I 1932 r. podporucznik rezerwy z przydziałem do 42 Pułk Piechoty w Białymstoku. Jeniec w obozie w Kozielsku, zamordowany w Katyniu. Pracownik w Urzędzie Skarbowym w Białymstoku.
Zenon Rymsza urodzony 23 VIII 1909 r. w miejscowości Łoździeje na Litwie. W 1930 r. ukończył Gimnazjum Polskie w Kownie. Szkolenie wojskowe odbył w ramach Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim (1932). 1 I 1934 r. mianowany podporucznik rezerwy ze starszeństwem. Przydzielony do 29 Pułku Artylerii Lekkiej w Grodnie, w którym odbywał ćwiczenia rezerwy jako oficer zwiadu. Więzień obozu w Starobielsku zamordowany w Charkowie. Pracownik Urzędu Skarbowego w Grodnie.
Władysław Tokarski urodzony 26 IX 1906 r. we wsi Patoki k. Brańska. W 1927 r. ukończył gimnazjum w Drohiczynie. Szkolenie wojskowe odbył w 1929 r. w ramach Batalionu Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 9 w Berezie Kartuskiej. Podporucznik rezerwy, od 1 I 1932 r. z przydziałem do 42 Pułk Piechoty w Białymstoku. Jeniec w obozie w Kozielsku, zamordowany w Katyniu. Pracownik Urzędu Skarbowego w Sokółce.
Aleksander Wolaniuk urodzony 15 II 1897 r. w miejscowości Korost na Wołyniu. W latach 1919-1920 walczył w oddziałach gen. Stanisława Bułaka-Bałachowicza. Początkowy przydział to 10 Dywizjon Taborów, a następnie 3 Dywizjon Taborów w Sokółce. Odznaczony Krzyżem Walecznych. Więzień obozu w Kozielsku, zamordowany w Katyniu. Pracował w administracji skarbowej w Grodnie. Był członkiem Związku Pracowników Skarbowych Rzeczypospolitej Polskiej.
Cześć Ich Pamięci!
Część materiałów i zdjęć pochodzi ze zbiorów Muzeum Katyńskiego w Warszawie.